Ik ben Nederlandse en ben fier om de
streekmuts uit mijn streek, de streek van Cadzand, voor te stellen. Mijn naam is Rita Hozeman.
Ik heb jaren een handwerkwinkeltje gehad. Ondanks ik dat gestopt ben met de
winkel, ben ik nog steeds door handwerk
geboeid.
Zo leerde ik een medewerker van het museum De Karrekasse in Nieuwvliet (NL)
kennen. Het museum bezit meerdere prachtige
streekmutsen. Jenny Roosdaal, was zo vriendelijk om ons de streekmuts naderbij
te tonen.
De mutsen werden in Nederland gedragen en in België vervaardigd. Er
zijn twee technieken van textiele handwerken terug te vinden, de Beverse
kloskant en de geborduurde tule. We bekijken eerst de kant nader, vervolgens
het borduurwerk.
De damesmutsen uit Cadzand zijn van het type cornetmutsen. Ze hebben
een kenmerkend patroon. Rond het gezicht is een strook Beverse kloskant met een
doorlopend motief te zien, die op vorm gehouden wordt door een metalen steun. De
muts zelf bestaat uit 2 delen: een strook en een bol. Beide delen zijn in
geborduurde tule uitgevoerd. Onderaan is het kledingstuk afgewerkt met een gefronste
strook tule borduurwerk. Het hoofddeksel wordt dicht gemaakt met twee sierlijk lintjes
die achteraan dichtgeknoopt worden. Onder de prachtige witte siermuts wordt een
zwarte ondermuts gedragen zodat het contrast tussen de open & gesloten delen
goed tot uiting komt.
Deze luchtige kant is een tule kant
die in de 20e eeuw in
katoendraad werd uitgevoerd. De Beverse kant met catalogusnummer 111 510 100 is een kloskant met
doorlopende draden. Deze Rijselse kantsoort heeft een tule grond. Kenmerkend
voor Beverse kanten zijn de vierkante kunstslagen die de tule tralie versieren.
Het volwerk is uitgevoerd in linnen en versierd met openingen al dan niet gevuld
met kunstslagen. Het motief is omringd door een sierdraad, de sierdraad bevindt
zich binnen de spelden van de figuur. De rozengrond en/of leerkens, zijn
typische vullingen. In het voorbeeld zijn er geen leerkens zichtbaar. De randen
zijn meestal recht met een stofkant, speld na 4, en een kantrand afgewerkt met
speld na 2.
De tekeningen bestaan hoofdzakelijk uit grote bloemen. In de
publicatie “Echte kanten en borduurwerken” door wijlen Trees van Ierssel-Rugers
is er op pagina 44 een gelijkvormige tekening terug te vinden voor Beverse
kloskant voor streekmutsen voor Cadzand. Dit werd getekend door Willem Werkers
uit Kieldrecht (B). De tekening is gedateerd op 21-7-’32, dus het 2e
kwart van de 20e eeuw. Beverse kant voor een streekmuts voor Cadzand
is traditioneel 8 cm breed.
Open toon-op-toon borduurwerk op
een open basis heeft het catalogusnummer 131 113 211. Dit tule
borduurwerk is geborduurd op een katoenen tule. Het
motief in de “stopkap” wordt enkel met de rijgsteek versierd.
De patronen worden getekend op gepapt katoen. Daarop wordt de tule
vastgenaaid. Voor de Cadzandse mutsen werd er gewerkt met DMC coton à broder nr.
(grof) 16, 20, 25 en 30 maar ook 35 of 40 (fijn) garennummers die nu niet meer
geproduceerd worden.
Eerst wordt de contourdraad van het motief aangebracht op de
tulebasis met een relatief zware draad. Daarna worden er gaatjes gemaakt in de basis
waar het voor de tekening nodig is. De katoenen tule wordt plaatselijk
bevochtigd. Met een priem worden de tuleopeningen groter gemaakt. Tijdens het
borduren van het motief worden de draden van de tulebasis rond de vervormde
openingen samengetrokken. Er wordt versierd met steken in fijne katoendraad.
Medewerking:
Tekst & expertise: Bie Geers, docent kant CVOSG-Brugge
Fotografie: Christina
Decuypere, Neil Descheemaeker, Dirk Goegebeur, Wim Hatse, André Pollentier,
Bart Pottelancie, Geert Quartier, Stefanie Roseeuw, Odette Schoonbaert, Karin
Steenbergen, Annick Tytgat, Karin Spanhaak o.l.v. Daphne Titeca, docent
fotografie CVOSG-Brugge
Nazicht catalogusnummering: Aline Geers
Sociale media: Joke Knockaert, adjunct-directeur CVOSG-Brugge
Stijl & kleur: Iris Arickx, docent stijl &
kleur CVOSG-Brugge
Juwelen: Francine Helewaut, docent juwelen CVOSG-Brugge
Teksten nalezen: Herwig Deconinck, adjunct-directeur CVOSG-Brugge
Visagie: Sophie Modave, Lynn Vandecasteele
o.l.v. Gina Ver Eecke & Lieze Messiaen, docenten CVOSG-Brugge
Voorstelling kantwerk: Rita Hozeman, cursist kant CVOSG-Brugge
Voorstelling kantwerk: Rita Hozeman, cursist kant CVOSG-Brugge